We weten in Nederland nog altijd niet hoe we om moeten gaan met mensen met een pedofiele geaardheid. Ze worden over een kam geschoren met pedoseksuelen, en de publieke opinie doet daar nog een schepje bovenop: kinderverkrachters, ongedierte. Met alle gruwelijke gevolgen van dien. Het Openbaar Ministerie werkt daar (onbedoeld) aan mee, zoals recentelijk opnieuw bleek.
In maart zijn Marthijn Uittenbogaard en zijn kompaan Norbert de Jonge, mannen zonder strafblad, door de rechtbank Rotterdam veroordeeld tot onvoorwaardelijke gevangenisstraffen van zes respectievelijk vier maanden. Een citaat uit het vonnis: ‘De verdachte heeft samen met zijn medeverdachte de werkzaamheid van de verboden vereniging Martijn voortgezet door het plaatsen van publicaties op diverse websites en het doen van uitingen via een mailinglijst en Twitter.’
Wat is het geval. Martijn werd in 2014 verboden door de Hoge Raad. De vereniging pleegde geen enkel strafbaar feit, maar haar gedachtegoed ‘vormt een inbreuk op de rechten van het kind’. Uittenbogaard bleef als privépersoon strijden voor het bespreekbaar maken en het streven naar acceptatie van oudere-jongere relaties. Hij deed dat voornamelijk door op een website informatie over pedofilie en pedoseksualiteit te verzamelen, en door op een andere site persoonlijke stukken te publiceren. De Jonge hielp hem enkele keren met het (technisch) onderhoud van die sites, waarvan er een al dateert van voor het verbod op Vereniging Martijn. Uittenbogaard kreeg destijds van de Officier van Justitie mondeling toestemming om die te continueren – als privépersoon.
In maart is hij hier niettemin alsnog voor veroordeeld; de op de sites verkondigde opvattingen komen volgens de rechtbank overeen met die van de verboden vereniging. Dat het deels ook de citaten zijn van politici en wetenschappers, wordt in het vonnis niet benoemd – het OM en de rechter plukten alleen de kersen die ze kunnen gebruiken. Bovendien is het logisch dat de opvattingen overeenstemmen; Uittenbogaard werd destijds lid omdat hij in het gedachtegoed van de vereniging zijn persoonlijke overtuigingen herkende.
Opnieuw een citaat uit het vonnis: ‘Er is sprake van handelingen en gedragingen die ertoe kunnen leiden dat eventuele drempels voor het hebben van seksueel contact met kinderen worden weggenomen dan wel dat dergelijk contact wordt bevorderd bij personen die daarvan kennisnemen. […] De rechtbank kan en wil het schokkende, verwerpelijke en sociaal onwenselijke karakter van het door de verdachte geopenbaarde en gepropageerde gedachtegoed niet bagatelliseren.’
Deze woorden worden gevolgd door de volgende, in onze ogen cruciale passage: ‘Wel merkt zij op dat dat gedachtegoed niet gelijk kan worden gesteld met kindermisbruik of het aanzetten daartoe. Dat hiervan sprake was of zou zijn geweest, is in de procedure die heeft geleid tot de verbodenverklaring van de vereniging Martijn ook niet naar voren gekomen. De verdachte is ook nooit veroordeeld voor zedenfeiten (of enig ander feit).’ En dan toch veroordeeld worden tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf.
Marthijn Uittenbogaard is in onze ogen een dappere, sociaalbewogen man die geen vlieg kwaad doet, laat staan een kind. Zijn eerlijkheid en openheid worden echter als bedreigend ervaren. Zijn leven is al jaren een ware hel, met een opvolging van bedreigingen en aanslagen – én met een OM op drift. Twee jaar geleden vond een intimiderende huiszoeking plaats in zijn huis. Die werd juridisch gelegitimeerd door Uittenbogaard te verdenken van ‘opruiing’. Zijn partner L. (eveneens geen strafblad) werd daarbij gearresteerd, vervolgens tien weken in isolatie geplaatst en pas na een half jaar weer vrijgelaten.
Het OM bracht naar buiten dat L. werd verdacht van ‘de voorbereiding van het ontvoeren en verkrachten van een kind.’ Ook meldde het OM dat er in het huis van Uittenbogaard een kinderkamer was ingericht met seksattributen en in de schuur een studio om kinderporno te maken. In de fietstas van L. werden volgens het OM onder meer een stanleymes, glijmiddel en verdovingsmiddelen aangetroffen – die duidden op een mogelijke misdaad. De media namen dit gretig over.
Het OM liet de partner van Uittenbogaard twee jaar bungelen. Op 26 april jl. kwam de zaak eindelijk voor de rechter. De beschuldiging van ‘voorbereiden van ontvoering en verkrachten van een kind’ was opeens uit de aanklacht verdwenen. Er was geen sprake van een kinderkamer, laat staan een studio om kinderporno te maken. De tie wraps en het stanleymes had L. nodig voor zijn werk – hij was magazijnmedewerker. Het glijmiddel betrof een potje Working Hands crème – hij had door zijn werk handkloven. En de verdovingsmiddelen betroffen magnesiumpillen om terugkerende pijn in de beenspieren te verdoven.
De aanklacht werd door het OM terugbracht tot ‘het maken en bezitten van kinderporno’. De eis van het OM: een jaar gevangenisstraf, waarvan vier maanden voorwaardelijk. De rechter besloot op 26 april tien weken gevangenisstraf op te leggen, waarvan vier voorwaardelijk. L. is blijkens het vonnis veroordeeld voor het maken van een filmpje. Uit het vonnis: ‘De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het vervaardigen van een filmpje met daarop kinderpornografie. De verdachte heeft met seksuele bedoeling de blote billen van een minderjarig jongetje gefilmd.’
Wij hebben het aangrijpende en bovenal ontluisterende verslag van L. gelezen. Over de ‘kinderporno’ is hij glashelder. Hij maakt al jaren familiefilmpjes voor een bevriend gezin; tijdens een opnamesessie liet een van de kinderen uit baldadigheid zijn billen zien, een paar seconden… Uittenbogaard vermoedt dat zijn partner is opgepakt om hém te intimideren, om hém de mond te snoeren. Mocht dat zo zijn, en de gedachte is zo gek nog niet, dan is dat niets minder dan een criminele daad van het OM.
L. heeft na zijn vrijlating twee zelfmoordpogingen gedaan en kampt nog altijd met depressies. Hij is zwaar getraumatiseerd door de inval en het verblijf in de gevangenis. Uit zijn verslag: ‘Ik dacht dat ze mij voor iemand anders aanzagen en dat ik dat vast kon ophelderen. […] Ik heb nooit kinderen misbruikt en zal dat ook nooit doen. Alleen al het idee dat ik kinderen pijn zou doen doet mij verdriet. […] Ik barst regelmatig in huilen uit over de ongenuanceerde berichtgeving over mij.’
Door die ongenuanceerde berichtgeving van het OM en de multiplicerende media had hij, net als Uittenbogaard, geen leven meer in zijn woonplaats. Zijn werkgever, buurtgenoten, de vrijwilligersverenigingen waar hij bij betrokken was en veel vrienden wilden niets meer met hem te maken hebben. Uittenbogaard en zijn partner L. zijn onlangs uit lijfsbehoud geëmigreerd.
Een samenleving die daadwerkelijk is begaan met de belangen en de veiligheid van kinderen neemt geen genoegen met het creëren en vervolgens hardvochtig vernietigen van ‘demonische’ symbolen. Die investeert volop in jeugdzorg en onderwijs, die zorgt ervoor dat de uit huis gehaalde Toeslagschandaal-kinderen zo snel mogelijk met hun ouders worden herenigd, die laat kinderen niet in bittere armoede opgroeien, die laat aangiftes van kindermisbruik en -mishandeling niet maanden-, soms zelfs jarenlang op de plank liggen, en die laat uit oorlogsgebieden gevluchte kinderen niet aan hun lot over.
Tot slot. De meerderheid van de Tweede Kamer stemde vorige maand in met de toevoeging ‘seksuele gerichtheid’ als non-discriminatiegrond in artikel 1 van de Grondwet. Het voorstel ligt nu bij de Eerste Kamer. Er is bewust gekozen voor de term ‘gerichtheid’ en niet voor ‘geaardheid’. De reden is dat de term ‘gerichtheid’ wettelijk gezien alleen zogenoemde consensuele gerichtheden vertegenwoordigt. Mensen met een pedofiele gerichtheid worden hierdoor uitgesloten. De gedachte erachter: wanneer zij concrete uiting aan hun gerichtheid zouden geven, maken ze zich schuldig aan strafbare feiten. Ook de overheid heeft last van vooroordelen.
Om te protesteren tegen de heksenjacht op pedofielen, stellen wij een daad: vanaf heden nemen wij de site www.brongersma.info van Marthijn Uittenbogaard over. Dit om te voorkomen dat het door hem in de afgelopen decennia opgebouwde rijke archief wordt vernietigd. Mocht Uittenbogaard in hoger beroep worden vrijgesproken, dan is de site weer van hem. (Norbert de Jonge gaat niet in hoger beroep, hij vertrouwt de rechterlijke macht niet meer.) Wordt Uittenbogaard veroordeeld voor het uiten van zijn mening – hetgeen we ons niet kunnen voorstellen, van een rechter verwachten we een onafhankelijke, zorgvuldige werkwijze – dan zoeken we een geschikte host voor het archief. We denken in eerste instantie aan het COC of het IHLIA.
Stop met het criminaliseren van mensen met een pedofiele geaardheid. Ga met ze in gesprek, bescherm ze, help ze, luister naar ze – daar heeft iedereen baat bij. En torn vooral niet aan de vrijheid van meningsuiting.
A.H.J. Dautzenberg, schrijver
Mattias Duyves en Gert Hekma († 19 april 2022), oud-universitairdocenten seksueel burgerschap
Meindert Fennema, emeritus hoogleraar
Delphine Lecompte, schrijver